روانشناسی گریه مردان و زنان و نوزاد و کودک

گریه یکی از احساسات انسانی است که غالبا در زمان ناراحتی و اندوه بروز می دهد. این فرایند عاطفی در هر شخصی متفاوت است. بعضی از افراد به قول معروف اشکشان لب مشکشان است و هر زمان که بخواهند می توانند گریه کنند، بعضی دیگر هستند که سخت گریه می کنند و یا شاید اصلا گریه نکنند!

گریه گاهی اوقات هم از سر شادی و شوق زیاد است. دیدن اشک شوق یک فرد می تواند یکی از زیباترین لحظاتی باشد که می توان تجربه نمود و چه خوب است که همه ما این تجربه و احساس را برای دیگران و خود آرزو کنیم.

اما گریه زنان و مردان بالغ مسلماً با گریه نوزادان و کودکان تفاوت دارد. نوزاد برای برآوردن نیاز های اولیه خود گریه می کند، مثلا هنگامی که گشنه است، دردی دارد و یا جای خود را کثیف نموده است، گریه می کند. کودک زمانی که به خواسته او نه بگویید، او را به پارک نبرید، اسباب بازی دلخواه او را نخرید و … گریه می کند. اما یک زن و مرد بالغ هنگامی که دچار درد روحی و یا جسمی شدید هستند به گره پناه می برند. حال که دانستیم گریه در هر شخصی متفاوت است، بهتر است به بررسی روانشناسی گریه در افراد مختلف بپردازیم و از دید روانشناسانه هم این فرایند عاطفی را بررسی نماییم. با ما همراه باشید.

گریه نوزاد، تنها راه ارتباطی او

نوزاد تنها می تواند با گریه هاش به والدین خود بفهماند که چه چیزی نیاز دارد ، به طور طبیعی یک نوزاد سالم در شش هفته اول به طور میانگین سه ساعت در طول شبانه روز به دلایل مختلف گریه میکند و این روند تا سه ماهگی به یک ساعت یا حتی کمتر کاهش پیدا می کند، حال اگر زمان این گریه ها بیشتر باشد باید به دکتر اطفال مراجعه کنید تا به صورت دقیق دلیل گریه ها را متوجه شوید در اکثر این مواقع نوزاد دچار کولیک می باشد. دلیل های زیادی برای گریه نوزادان وجود دارد مانند گرسنگی، تشنگی، تغییر دادن مکان، تعویض پوشک، خستگی و هزاران دلیل و خواسته دیگر که مادر می تواند به کمک هورمونی به نام پرولاکتین که در زمان گریه کودک در بدنش ترشح می شود خیلی سریع به کمک نوزادش بشتابد و سعی بر برطرف کردن نیازهایش داشته باشد. تشخیص نیاز کودک از روی گریه، به مادر کمک می کند با او راحت تر ارتباط برقرار کند.

گریه کودک

در دوران کودکی تفاوت خاصی میان نوزاد دختر و پسر در گریه کردن وجود ندارد. آن ها به یک میزان برای نیازهایشان گریه می کنند. در واقع گریه کردن کودکان در بدو تولد بدون هیچ گونه بازداری رخ می دهد و از نوزادان پسر توقع نمی رود که کمتر از نوزادان دختر گریه کنند.

در جریان رشد، با بزرگتر شدن پسران، از آن ها توقع می رود گریه نکنند و دائما به آن ها تذکر داده می شود ((مرد که گریه نمی کند)). در واقع گریه کردن برای پسران امری مکروه و زشت می باشد و این در حالیست که چنین محدودیتی برای دختران اعمال نمی شود و آن ها آزادند هنگامی که احساس ناراحتی می کنند، به راحتی گریه کرده و در این حین توجه و حمایت دیگران را به دست آورند.

این جریان، با بزرگتر شدن ادامه می یابد و هرچقدر یک پسر بزرگتر و سن و سال دار تر باشد، بیشتر انتظار گریه نکردن از وی می رود. این مسئله به قدری شدید و درونی می شود که مردان، خود از درون احساس خجالت و شرم می کنند.

گریه مردان

گریه کردن مردان معمولا به شکل بغض کردن و تر شدن چشم هاست. در حالیکه گریه کردن زن ها معمولا همراه با هق هق، صدا و فوران اشک های پی در پی هست. انگار که مردان در حالتی هم که گریه می‌کنند، این کار را با بازداری انجام می‌دهند.

کلیشه های مرتبط با گریه کردن مردان

همان طور که گفته شد، مردان از همان سنین پایین کم کم یاد می گیرند، قوی هستند و انسان های قوی گریه نمی کنند. در واقع آن ها برای اینکه اثبات کنند قوی هستند، هیجانات خود را بروز نمی دهند و این مورد بیشتر در مورد هیجانات منفی مثل ترس، اضطراب و غم صدق می کند.

به طور کلی جامعه از مردان انتظار دارد از احساسات به دور باشند و در مقابل زن ها به مسائل احساسی بپردازند. انگار که با نوعی تقسیم کار کردن، یک تصویر کلیشه ای قوی از مرد و یک تصویر ضعیف از زن حفظ می شود.

علل عدم گریه کردن مردان

تفاوت های ذاتی که بین زن و مرد وجود دارد می تواند تا حدی دور بودن مردان از احساسات و واقع گرایی بیشتر آنان را توجیه کند. مغز مردان به شکل ساختاری متفاوت از زنان است. در مغز زنان دو نیمکره ارتباط بیشتری با هم برقرار کرده اند و این ممکن است علت این باشد که زنان بیشتر درگیر احساسات بشوند.

بخشی از این تفاوت با زیست شناسی توجیه می شود ولی بخش بزرگ و عمده ای از آن مرتبط با مسائل فرهنگی و اجتماعی است. کودک پسر از ابتدای زندگی الگوی پدری را داشته که گریه نمی کرده است و در صورتی که پسرش گریه می کرد او را سرزنش کرده: ((تو مگر دختری؟)) و یا ((مرد که گریه نمی کند)).

گریه زنان

دلایل گریه کردن

محققان در آخرین پژوهش (بیلزما، ۲۰۲۰، ژورنال روان درمانی) درباره گریه کردن پنج دلیل رایج و علمی برای این واکنش هیجانی شناسایی کرده‌اند.

اگر علت گریه‌های شما به یکی از دلایل ذکر شده مربوط می‌شود، کاملا طبیعی است: از دست دادن (فوت عزیز یا اتمام رابطه)، احساس درماندگی، درد فیزیکی و جسمانی، گریه همدلانه (پاسخی عاطفی به دیدن یا شنیدن درد دیگری) گریه شوق و لذت.

تفاوت‌های جنسیتی
به طور متوسط، خانم‌ها بین دو تا پنج بار در طول یک ماه گریه می‌کنند در حالی که مردان در طول یک ماه یا گریه نمی‌کنند یا فقط یک بار گریه می‌کنند. شروع این تفاوت‌ها در اواخر دوران کودکی اتفاق می‌افتد؛ زمانی که قوانین اجتماعی شدن و پذیرش نقش‌های متفاوت از سوی خانواده و جامعه به دختران و پسران تحمیل و به مرور توسط افراد درونی می‌شود.

معمولا به پسر‌ها گفته می‌شود: «گریه نکن، مرد گریه نمی‌کند». این باور‌ها بعد از مدتی درونی و در آینده به ناتوانی مردان در گریه کردن منجر می‌شود و این به معنی قوی بودن نیست بلکه نوعی ضعف و ناتوانی در برخی مردان محسوب می‌شود.

تفاوت‌های شخصیتی
شخصیت افراد نقش مهمی در گریه کردن دارد. افراد با روحیه همدلی بالا آسان‌تر از دیگران در موقعیت‌های شاد یا غم‌انگیز گریه می‌کنند. افراد با خلق افسرده یا نروتیک فقط در شرایط کمی دشوار یا ناراحت‌کننده به سرعت گریه می‌کنند. سبک دلبستگی افراد نیز در گریه کردن موثر است. افراد با سبک دلبستگی اجتنابی (ویژگی این سبک، تکیه بر خود و بی‌نیازی از دیگران است، این افراد آسیب پذیری را انکار و ادعا می‌کنند به روابط نزدیک نیازی ندارند) کمتر از افراد با سبک دلبستگی ایمن (این افراد خود را دوست داشتنی می‌دانند و قادرند درماندگی خود را اعلام و درخواست حمایت کنند) گریه می‌کنند.

دخالت هورمون‌ها
هورمون‌ها نقش کلیدی در روان و جسم ما دارند. پیام‌هایی مثل گرسنگی، میل جنسی و احساسات توسط هورمون‌ها و از طریق انتقال دهنده‌های پیام‌های شیمیایی ارسال می‌شوند. اگر اختلالی در میزان طبیعی این هورمون‌ها به وجود بیاید، ممکن است روی هیجانات مثل گریه کردن تاثیر به‌سزایی داشته باشد.

به طور مثال خانم‌ها در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی با به هم خوردن (بالا و پایین شدن) هورمون‌ها رو‌به‌رو می‌شوند که در برون‌ریزی هیجاناتشان نقش دارد.

آثار آرامش‌بخش
مطالعات نشان می‌دهند گریه اثر خودتسکینی روی افراد دارد. خودتسکینی زمانی رخ می‌دهد که فرد بتواند احساسات خود را مهار کند و دلواپسی و درماندگی اش به ثبات نسبی و آرامش برسد. در واقع گریه کردن با فعال‌سازی سیستم عصبی پاراسمپاتیک برای آرام شدن و مهار هیجانات منفی به کمک افراد می‌آید.

دفع سموم از بدن
گریه موجب از بین بردن باکتری‌ها و سموم بدن می‌شود، چشم را تمیز نگه می‌دارد و مانع از دست دادن آب غشای آن می‌شود. اشک چشم حاوی ماده‌ای به نام لیزوزیوم است که خواص آنتی باکتریایی بسیار قوی دارد.