یکی از ابزارهای تأثیرگذار جنگ نرم، بازی‌های رایانه‌ای است که هرچند علی‌الظاهر تنها وسیله‌ای برای سرگرمی و گذران فراغت به حساب می‌‌آید، ولی واقعیت امراین است که شوالیه‌های جنگ نرم در قالب بازی وارد عمل می‌شوند و با تسخیر قلب‌ها و اذهان مخاطبان خود خیلی آرام و بی‌سروصدا به کشتارمی‌پردازند، بنابراین باید دراین جنگ فرهنگی، مجهز باشیم تا از دشمن شکست نخوریم.
علیرضا مسائلی دانش‌آموخته حوزه علمیه است که بی‌هیچ ادعایی، تنها ازسرتکلیف وارد میدان شده است تا درکنار ارشاد و تبلیغ دین به عنوان سرباز اسلام، دراین عرصه مهم فرهنگی هم فعالانه حضور داشته باشد و هدایتگری کند. آنچه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی ما با وی است:
مختصری از کارهایی که انجام داده‌اید برای‌مان نقل کنید.
ازسال ۸۳ در مرکز تحقیقات حوزه علمیه اصفهان مشغول به کار شدم. بعد از آن به‌صورت خصوصی یک شرکت راه انداختم و بازی عملیات «آل امیه» را ساختم که مربوط به عملیات والفجر ۴ و زمانی است که رزمندگان اسکله آل‌امیه عراق را تصرف کردند. بازی دوم که مفصل‌تر و حرفه‌ای‌تر بود؛ معروف به انرژی هسته‌ای اسم اصلی آن «نیروی ویژه ۸۸» است که موضوعش تقریباً درباره انرژی هسته‌ای است که ماجرای دو متخصص که در عراق توسط نیروهای امنیتی امریکایی ربوده می‌شوند و یک تیم از ایران برای نجات آنها وارد عمل می‌شود و اتفاقاتی که می‌افتد را در خود گنجانده است. این بازی توسط رسانه‌های داخلی و خارجی با استقبال خوبی مواجه شد. به غیر از این دو بازی، سی دی‌های مولتی مدیا هم داشتیم مثل سی دی بصائر و امثال و یک سری طراحی‌های وب سایت و اتوماسیون اداری و کارهای مربوط به حوزه گرافیک داریم که آخرین کار مولتی مدیا سی دی «بانوی ایرانی» درباره بانومجتهده امین است و یک قسمت هم مربوط به احکام و مواردی است که به درد دختران می‌خورد. یک سی‌‌دی هم با نام «برای مروارید» ویژه حجاب و عفاف داریم.
چرا تولیدات داخلی ما ضعیف است با وجود اینکه می‌دانیم انیمیشن و بازی‌های رایانه‌ای چقدر در عرصه فرهنگی مؤثر است؟
یک وقت بازی را به دید صنعت نگاه می‌کنند مثل صنعت سینما و ورزش و یک وقت هم به‌عنوان هنر و قابلیت‌های هنری. در کشور ما مسئولان یا نگاه هنری دارند یا نگاه صنعتی. همین امر باعث شده تا خیلی به عمق بازی وارد نشوند از طرفی کشور ما در تحریم «ان جین» است (نرم‌افزاری که بازی را تولید می‌کند) و باید این نرم‌افزار را از خارج وارد کنیم که هزینه زیادی می‌خواهد. بنیاد بازی‌های رایانه‌ای نهایت کمکی که می‌کند، ۵۰ میلیون تومان است درحالی‌که تنها خرید «ان جین» ۸۰۰ میلیون تومان است که علاوه براین نیاز به تیم ۵۰ نفری است تا درعرض یک سال کارکنند و بازی بسازند، ولی این بودجه و کمک درکشورما نیست. برای تولید بازی نیاز به تیم حرفه‌ای و فیلمنامه‌نویس است که یک سوم هزینه را شامل می‌شود بنابراین چون هزینه‌ها سنگین است، تولیدکننده به بازی‌هایی که هزینه کم دارد رومی‌آورد که فاقد جاذبه و کشش لازم است و تنها یک بازی معمولی محسوب می‌شود. مثلاً درنمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای امسال ۲۵۰ بازی ایرانی تولید شد که همه معمولی و ساده بود، تنها یک بازی خوب داشتند که آن هم کپی‌برداری شده از بازی خارجی «پرنس آو پرشیا» است یعنی «بازی گرشاه» که کار جدیدی نبود.
بنیاد بازی‌های رایانه‌ای تا چه اندازه در کیفیت بازی‌ها نقش دارد؟
کسانی که در این بنیاد هستند اطلاعات کم و درحد متوسطی دارند و نگاه یک تولیدکننده به بازی را ندارند و بیشتر به دنبال آن هستند تا کار انجام شود، اگر هم ۵۰ میلیون تومان به بعضی شرکت‌ها می‌دهند آنقدر مانع‌تراشی می‌کنند که عملاً آدم منصرف می‌شود. اصولاً حمایت‌ها ضعیف است درنتیجه بازی‌های ضعیف و کم کیفیتی هم تولید می‌شود که توان مقابله با رقبای خارجی را ندارند.
بخش خصوصی چطور؟
نگاه آنها در کشورهم صنعتی است، اگرسود داشته باشد حمایت انجام می‌شود و گرنه ریسک نمی‌کنند. اصولاً به دلیل اینکه تولیدات فرهنگی سودآور نیست و از طرفی اسم اینگونه فعالیت‌ها را بازی می‌دانند، آن را جدی نمی‌گیرند و به بازخوردش توجه نمی‌کنند. از طرفی درکشورها قانون کپی‌رایت رعایت نمی‌شود بنابراین شرکت‌های خصوصی مطمئن نیستند سرمایه‌ای که هزینه می‌کنند بازگشت دارد. با اداره‌ها و سازمان‌ها برای همکاری و حمایت صحبت کردیم اما وقتی بحث مادیات به میان آمد گفتند ما این بودجه را نداریم. واقعاً هم ندارند و مشکل بزرگی در ارائه تولیدات فرهنگی است.
بعد از تخصیص بودجه فرهنگی به استان‌ها در اصفهان هم قرارگاه جنگ نرم راه‌اندازی شد، از این قرارگاه برای تولید بازی‌های رایانه‌ای کمک گرفته‌اید؟
آخرین جایی که برای ارائه طرح‌های بازی‌های ایرانی – اسلامی مراجعه کردیم قرارگاه جنگ نرم استان بود که انتظارحمایت داشتیم البته من برای اینکه کارمتوقف نشود به‌صورت شخصی پیگیر این قضیه هستم. طرح ما این بود که یک مؤسسه تولید بازی‌های رایانه‌ای داشته باشیم که کارش تولید بازی‌های دینی در مقابل بازی‌های ضد دینی باشد و بتوانیم بازی‌های خوب، جوان پسند با کیفیت خوب به‌صورت سریالی تولید کنیم ولی متأسفانه با وجود اهمیت تولید بازی‌های یارانه‌ای، طرح در بودجه فرهنگی استان تصویب نشد. نمی‌دانم به قول دوستان اگر اینها کار فرهنگی نیست پس کار فرهنگی چیست؟ به هرحال کار ما توجیه شده بود. درصدد بودیم تا با بازی‌های قرآنی- دینی به‌صورت غیرمستقیم آموزش داشته باشیم؛ یعنی فرد طی مراحل بازی در آخر حس درونی خود را ارتقا دهد و نسبت به احکام و مباحث اخلاقی و دینی آشنایی پیدا کند یا بازی‌های دفاع مقدس که برای آشنایی با عملیات‌های جنگی ایران است ولی متأسفانه اصلاً حمایت نشدیم و طرح، تأیید نشد البته قول دادند که در بودجه فرهنگی سال بعد فکرمی‌کنند که آن هم معلوم نیست چقدر عمل کنند.
مگرشما چه میزان بودجه درخواست کردید؟
۵۰ میلیون تومان برای شروع کار و راه‌اندازی و تهیه تجهیزات لازم بود که با تولید بازی، این سرمایه بیشتر می‌شد و بازدهی خوبی داشت ولی مسئولان مربوطه کم لطفی کردند حتی نخواستند ما از طرح دفاع کنیم، خودشان طرح را رد کردند و مسئله تمام شد.
به نظر شما چنین بازی‌هایی در فضای مجازی تا چه میزان در نبرد فرهنگی مؤثر است؟
بسیار تأثیرگذار است. اگر بودجه‌های مناسبی صرف شود و بازی‌های خوبی هم تولید گردد به غیر از سودآوری که به‌همراه دارد تأثیرات فرهنگی مناسبی هم دنبال دارد مانند بازی «سلمان رشدی را بکشید» که در راستای فتوای امام خمینی(ره) است. خب اگر این بازی سال قبل ساخته شده بود حال جرئت نمی‌کردند به اسلام و پیامبر(ص) توهین کنند و آنها به قدرت اسلام پی می‌بردند مثل خودشان که در قالب امور فرهنگی مفاهیم را القا می‌کنند ما هم از همین روش استفاده می‌کردیم. آخرین بازی که وارد دنیای مجازی شده بازی «میدان نبرد» است که بالاترین و بهترین تکنولوژی روز را دارد و مربوط به عملیات‌های جنگی امریکا در کشورهاست و یکی از کشورهای هدف ایران است؛ بازی کاملاً رویکرد اجتماعی دارد که با جذابیت خوبی هم ساخته شده. خب اینها نشان می‌دهد که با وجود موضوعات خوب و پتانسیل‌های بالا، هنوز درعرصه جنگ نرم کاری نکرده‌ایم. مسئولان ما بعضاً دغدغه فرهنگی در این‌باره ندارند. عدم شناخت و تخصص لازم همه باعث شده است تا نتوانیم دراین حوزه فعال باشیم.
امروز بازی‌های اورجینال خارجی به‌صورت قاچاق و به وفور وارد می‌شود و حتی رایگان این بازی‌ها را در اختیار تاجران می‌گذارند تا از مرز رد کنند یا از طریق اینترنت خیلی راحت می‌توان بازی‌های مبتذل و پرخشونت را دانلود کرد. همه اینها در گرو کار فرهنگی و حمایت از تولیدکنندگان است تا بتوانند کارهای خوب و با کیفیت تولید کنند.
بنظر میرسه بازی خوبی باید باشه . وقتش شده امتحانش کنیم